ابن‌مغلس ابوالحسن عبدالله بن احمد بغدادیاِبْنِ مُغَلّس، ابوالحسن عبدالله بن احمد بن محمد بغدادی (د ۴ جمادی‌الثانی ۳۲۴ق/۲۹ آوریل ۹۳۶م)، فقیه ظاهری است. ۱ - معرفی بن مغلساز جزئیات زندگی او اطلاعی در دست نیست. به گفته ابن ندیم [۱]
ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص ۲۷۲.
وی ریاست ظاهریان را در زمان خود بر عهده داشت و طالبان علم از دیگر بلاد به قصد استفاده از او به بغداد می‌آمدند. ۱.۱ - اساتیدابن مغلس نزد ابوبکر محمد ابن داوود فرزند پیشوای مذهب ظاهری درس خواند و پیرو این مذهب شد. وی همچنین از جدش محمد بن مغلس ، علی بن داوود قنطری ، ابوقلابه رقاشی ، عبدالله بن احمد بن حنبل و دیگران حدیث فراگرفت. ۱.۲ - شاگرداناز شاگردان او می‌توان از ابوالحسن حیدرة بن عمر زندرودی و علی بن محمد بغدادی نام برد. [۲]
ابواسحاق شیرازی، طبقات الفقهاء، ج۱، ص۱۵۰، بغداد، ۱۳۵۶ق.
برخی نیز چون ابوالمفضل شیبانی از او روایت کرده‌اند. [۳]
محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۵، ص۷۷، به کوشش شعیب ارنؤوط و ابراهیم زیبق، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
[۴]
احمد خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۸۵، قاهره، ۱۳۴۹ق.
۱.۳ - انتشار مذهب ظاهریابن مغلس در انتشار مذهب ظاهری نقشی اساسی داشته است، [۵]
احمد خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۸۵، قاهره، ۱۳۴۹ق.
و به گفته ابواسحاق شیرازی [۶]
ابواسحاق شیرازی، طبقات الفقهاء، ج۱، ص۱۵۰، بغداد، ۱۳۵۶ق.
مذهب ظاهری از طریق شاگرد او ابوالحسن حیدره در بغداد گسترش یافته است. ابن حزم گاه برخی نظرات او را نقل کرده است. [۷]
علی‌ابن حزم، الاحکام، ج۴، ص۶۰۹، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م.
۱.۴ - وفاتوی پس از شصت و اندی سال [۸]
محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۵، ص۷۸، به کوشش شعیب ارنؤوط و ابراهیم زیبق، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
در اثر سکته درگذشت. [۹]
محمد صولی، اخبار الراضی بالله، ج۱، ص۸۳، به کوشش هیورث دن، قاهره، ۱۹۳۵م.
۱.۵ - آثارابن مغلس تألیفاتی در فقه ظاهری داشته که اثری از آن‌ها بر جای نمانده است؛ از آن جمله است احکام القرآن ، کتاب الطلاق ، کتاب الولاء و الموضح که اثر اخیر به گفته ابواسحاق شیرازی [۱۰]
ابواسحاق شیرازی، طبقات الفقهاء، ج۱، ص۱۵۰، بغداد، ۱۳۵۶ق.
کتابی مهم پیرامون مختصر مزنی بوده است. [۱۱]
ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص ۲۷۲.
[۱۲]
محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۵، ص۷۷، به کوشش شعیب ارنؤوط و ابراهیم زیبق، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
علی بن عبدالعزیز بن محمد دولابی کتابی بنام الرد علی ابن المغلس نوشته است. [۱۳]
ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۹۲.
۲ - فهرست منابع(۱) علی‌ابن حزم، الاحکام، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م. (۲) ابن ندیم، الفهرست. (۳) ابواسحاق شیرازی، طبقات الفقهاء، بغداد، ۱۳۵۶ق. (۴) احمد خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، قاهره، ۱۳۴۹ق. (۵) محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و ابراهیم زیبق، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م. (۶) محمد صولی، اخبار الراضی بالله، به کوشش هیورث دن، قاهره، ۱۹۳۵م. ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن مغلس»، ج۴، ص۱۷۹۰. رده‌های این صفحه : پیروان فرقه ظاهریه | تراجم | علمای اهل سنت | علمای قرن چهارم | فرق و مذاهب | فقهای ظاهری | مذاهب فقهی اهل سنت
|